AKDENİZ DİYETİ NEDİR?
.

Diyetisyen Mine ÇELİK
-AKDENİZ diyeti, Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin geleneksel mutfaklarına dayanan, uzun vadeli beslenme şekli olarak kullanılabilen bitki ağırlıklı bir diyettir. Bölgenin geleneksel lezzetlerini ve pişirme yöntemlerini bünyesinde barındıran Akdeniz Diyeti, sebze, meyve, kurubaklagil, kuruyemiş, tahıl, balık, zeytinyağı açısından zengin bir diyettir. Bunların dışında süt ve süt ürünleri ve beyaz et orta; kırmızı et düşük miktarda tüketilir.
Akdeniz diyeti taze meyve, sebze, kepekli tahıllar, baklagiller, kuruyemişler, tohumlar ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağların tüketiminin baskın olduğu bir beslenme programıdır. Bireysel hassasiyetler göz önünde bulundurularak planlanırsa, sağlıklı bütün bireyler için uygundur diyebiliriz.
AKDENİZ DİYETİ NASIL YAPILIR?
Akdeniz diyeti, dengeli beslenme için her besin grubundan ne kadar yemeniz gerektiğini gösteren bir kılavuz gibidir. Kalori saymaya veya makro besin içeriklerini (protein, yağ, karbonhidrat) takip etmeye gerek yoktur. Tek gıdadan ziyade, beslenmenin genel kalitesine odaklanmak önemlidir. Besleyici gıdaları seçerek, kalorisi yüksek besin değeri düşük yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Taze ürünler olabildiğince az işlenerek tüketilmelidir. Bir öğünün tamamını veya çoğunu sebzeler, kepekli tahıllar, baklagiller, yağ içeriği düşük proteinler oluşturmalıdır. Öğünler küçük miktarlarda balık, et ve yumurta içerebilir. Taze ve kuru meyveler, yoğurt, kuruyemiş, avokado gibi sağlıklı atıştırmalık seçenekleri vardır. Akdeniz diyetinin en önemli içeceği sudur. Çay, kahve, bitki çayı, maden suyu gibi içecekler şekersiz ve krema eklemeden tüketilmelidir. Kırmızı şarap ölçülü olarak tüketilebilir.
Aşağıdaki besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır;
Tereyağı, kuyruk yağ, iç yağ, margarin gibi katı yağlar
Şeker ve şeker içeren yiyecek ve içecekler
Hazır paketli ve katkı maddeli yiyecekler
Kızarmış ve kavrulmuş yiyecekler
İşlenmiş et ürünleri ve işlenmiş diğer yiyecekler
AKDENİZ DİYETİNİN FAYDALARI
İçerdiği yüksek lif kaynaklı olarak sindirim sistemini düzene sokar ve kabızlığı önler.
Zeytinyağı, kuruyemişler, tohumlardan gelen sağlıklı yağların; balıklardan alınan omega 3 yağ asitlerinin kolesterol seviyelerini dengelemeye, damar tıkanıklığını önlemeye, pıhtılaşmayı azaltmaya, vücuttaki iltihap ile savaşmaya, tansiyonu düşürmeye yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Kısaca kalp ve damar sağlığını korumaya yardımcıdır.
Yüksek antioksidan içeriği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir ve kansere karşı koruyucu etki gösterir.
Araştırmalar, Akdeniz diyetinin ilerleyen yaşlarda bilişsel gerilemeye karşı koruma sağlayabileceğini, demans ve Alzheimer riskini azaltabileceğini göstermektedir. Yaşlılarda hafıza, dikkat, işlem hızındaki gelişmelerle bağlantılı olduğu kanıtlanmıştır.
Sağlıklı kilo vermenize yardımcıdır.
İşlenmiş gıda ve şeker içeriği düşüktür. Bu nedenle tip 2 diyabeti olanlar için uygun bir program içeriğine sahiptir. Yapılan geniş kapsamlı bilimsel çalışmalar, kalp dostu yağlar ve besleyici gıdaları teşvik eden Akdeniz diyetinin, kan şekerinin dengelenmesini destekleyerek tip 2 diyabete karşı koruma sağlayabileceğini ve insülin direncini azaltabileceğini göstermektedir.
Akdeniz diyetinin bir süresi yoktur. Bu diyetin bir yaşam biçimi haline getirilmesi tavsiye edilir.